Gysbert Japicxpriis
De Gysbert Japicxpriis is de wichtichste literêre priis fan Fryslân. De priis wurdt ien kear yn ‘e twa jier útrikt. It iene jier foar Frysktalige proaza en it oare jier foar Frysktalige poëzy. De priis waard yn 1947 troch it provinsjaal bestjoer ynsteld. Dichter Obe Postma wie yn dat jier de earste winner fan de Gysbert Japicxpriis.
Proseduere en priis
Deputearre Steaten fan Fryslân kieze de priiswinner op basis fan it advys fan in advyskommisje. Dy advyskommisje stalt in list mei nominearren gear op basis fan it literêre wurk dat yn de fjouwer foargeande jierren ferskynd is. De Gysbert Japicxpriis kin ek as oeuvrepriis takend wurde. De winner fan de Gysbert Japicxpriis kriget in bedrach fan € 10.000 en in oarkonde. Tagelyk is der in bedrach fan € 5000 troch Deputearre Steaten beskikber steld om it winnende wurk oersette te litten en yn it bûtelân oan de man te bringen. De útrikking fan de priis is yn de Martinitsjerke yn Boalsert.
Gysbert Japicx
De namme fan de priis ferwiist nei de Fryske dichter Gysbert Japicx (1603 - 1666), berne yn Boalsert. Gysbert Japicx is de bekendste Fryske renêssânseskriuwer en wurdt sjoen as de grûnlizzer fan it Frysk as skreaune taal. It Frysk dat yn de midsiuwen brûkt waard om de wetten op te skriuwen, wie yn de 17e iuw ferdwûn. Nederlânsk wie doe de offisjele taal fan it bestjoer. Gysbert Japicx skreau wól Frysk en lei dêrmei de basis foar de Fryske skriuwtaal. Yn Boalsert stiet it Gysbert Japicxhûs, in museum oer de dichter yn syn bertehûs.
Advyskommisje Gysbert Japicxpriis
De advyskommisje advisearret Deputearre Steaten oer it takennen fan de Gysbert Japicxpriis. Yn 2025 wurdt de Gysbert Japicxpriis takend yn de kategory Proaza, ferskynd yn de perioade 2021 -2024.
De advyskommisje wurdt ynkoarten bekend makke.
Winners Gysbert Japicxpriis
Jiertal | Priiswinner | Bydrage |
|---|---|---|
| 2023 | Jetske Bilker | Spegel en sonde |
| 2021 | Eeltsje Hettinga | Fersen makke as Dichter fan Fryslân |
| 2019 | Aggie van der Meer | Hiele oeuvre |
| 2017 | Eppie Dam | Fallend ljocht (poëzie) |
| 2015 | Koos Tiemersma | Einum (roman) |
| 2013 | Jacobus Q. Smink | Sondelfal (dichtbundel) |
| 2011 | Durk van der Ploeg | Hiele oeuvre |
| 2009 | Anne Feddema | Reidhintsje op ‘e Styx (poëzie) |
| 2007 | Josse de Haan | Hiele oeuvre |
| 2005 | Abe de Vries | In waarm wek altyd (poëzie) |
| 2003 | Willem Tjerkstra | Ridder fan Snits (roman) |
| 2001 | Tsjêbbe Hettinga | Fan oer see en fierder (dichtbundel) |
| 1998 | Piter Boersma | It libben sels (roman) |
| 1995 | Trinus Riemersma | De reade bwarre (roman) |
| 1992 | Steven H.P. de Jong | De Wuttelhaven del (roman) |
| 1989 | Anne Wadman | Hiele oeuvre |
| 1986 | Tiny Mulder | Hiele oeuvre |
| 1983 | Sjoerd van der Schaaf | De bijekening (roman) |
| 1981 | Reinder Rienk van der Leest | Kunst en fleanwurk (dichtbundel) |
| 1979 | Ypk fan der Fear | Hiele oeuvre |
| 1977 | Jan Wybenga | Lyts Frysk deadeboek (dichtbondel) |
| 1975 | Rink van der Velde | Hiele oeuvre |
| 1973 | Willem Abma | De âlde en de leave hear: as lead om âld izer, Op libben en dea en Mosken en goaden (dichtbundels) |
| 1971 | Paulus Akkerman | It roer út hannen (roman), Foar de lins/Dat sadwaende (essays) |
| 1969 | Niet toegekend | De faksjuery droech it dichterskollektyf ‘Operaesje Fers’ foar, mar Deputearre Staten folgen dat advys net op en hawwe besletten de priis dat jier net ta te kennen |
| 1967 | Trinus Riemersma | Fabryk (roman) |
| 1965 | Jan Wybenga | Barakkekamp (dichtbundel) |
| 1963 | Jo Smit | Bisten en boargers (ferhalebondel) |
| 1961 | Marten Sikkema | Hiele oeuvre |
| 1959 | Eeltsje Boates Folkertsma (geweigerd) | Eachweiding (essays) |
| 1957 | Douwe Tamminga | Balladen (dichtbondel) |
| 1955 | Ulbe van Houten | De hillige histoarje (Bijbelverhalen), De sûnde fan Haitze Holwerda (roman) |
| 1953 | Rixt (pseudonym fan Hendrika Akke van Dorssen) | De Gouden rider (dichtbondel) |
| 1952 | Anne Wadman | Kritysk konfoai (essays) |
| 1951 | Sjoerd Spanninga (pseudoniem van Jan Dijkstra) | Spegelskrift en Núnders (dichtbondels) |
| 1950 | Ype Poortinga | Elbrich (roman) |
| 1949 | Fedde Schurer | Simson (Bijbels drama), berijmingen van It boek fan ‘e psalmen |
| 1948 | Nyckle Haisma (postuum) | Simmer (novelle) |
| 1947 | Obe Postma | It sil bestean (dichtbondel) |